Türkiye'de eski yıllarda devlete ait arabaların üzerinde resmiyete mahsustur yazısı ne den niçin ve ne zaman kaldırıldı?
PEKİ neden bulunmaz ?
"Resmiyete Mahsustur" ibaresi, Türkiye'de uzun yıllar boyunca devlete ait araçların (resmî plakalı otomobillerin) arka camlarında veya bazen yan kapılarında kullanılan bir uyarı yazısıydı.
Bu yazı, halk arasında oldukça tanınmış ve bürokratik dönemin sembollerinden biri hâline gelmişti.
1950'li yıllar itibari ile Adnan Menderes Hükümeti dönemi zamanında alınan karar gereği Devletin Resmi araçları kişilerin özel hizmetinde kullanılmasını önlemek için, Resmi taşıtlar görevlendirildikleri işlerin dışında veya özel işlerde kesinlikle kullanılamıyordu..
Peki "Resmiyete Mahsustur" ne demekti?
"Resmiyete mahsustur" ifadesi, kelime anlamıyla "yalnızca resmî işlerde kullanılabilir" anlamına gelir.
Yani bu ibare, aracın devlet hizmetine tahsisli olduğunu, özel işlerde veya kişisel kullanımda kullanılamayacağını belirtmek içindi.
Genellikle:
Siyah plakalı (resmî) araçların arka camına beyaz harflerle, Bazen daire veya kurum isminin altına, "TC İçişleri Bakanlığı — Resmiyete Mahsustur" gibi biçimlerde yazılırdı.
Peki Neden konurdu?
Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün ilgili genelgesi ile hazırlanmış2021 yılına kadar yürürlükte genelgede
Amaç, hem kamu malının özel amaçla kullanılmasını önlemek, hem de trafikte bu araçların resmî görevde olduğunu belirtmekti.
Ayrıca, o dönemlerde devlet araçlarının suistimali sık görüldüğü için bu ibare bir tür disiplin ve caydırıcılık işlevi de görüyordu.
Yani halk, o aracın "devlet görevi"yle yolda olduğunu bilsin diye yazılıydı.
Peki Ne zaman ve neden kaldırıldı?
Bu ibare 2000'li yılların başında tamamen ortadan kalktı. Kesin tarih olarak, 2002–2003 döneminde İçişleri Bakanlığı'nın genelgesiyle uygulamadan çıkarıldı.
Gerekçeleri şunlardı:
Yazının artık sembolik bir anlamdan öteye geçmediği,
Zamanla bürokratik ayrıcalık izlenimi yarattığı,
Avrupa Birliği normlarına uyum çerçevesinde devlet-vatandaş eşitliği vurgusunun güçlendirilmek istendiği,
Zaten araçların plakalarından (örneğin 06 AA 001 gibi siyah zeminli resmî plakalar) devlet aracı olduklarının anlaşıldığı.
Yani "resmiyete mahsustur" ibaresinin kaldırılması, kamuda sadeleşme ve modernleşme yönünde atılmış küçük ama sembolik bir adım olarak görülür.
Peki Günümüzde durum?
Resmî araç oldukları, sadece plaka renginden (siyah zemin – beyaz harf) veya kurum amblemi üzerinden anlaşılır.
Bazı özel güvenlik, belediye ya da kamu kurum araçlarında ise hâlâ benzer şekilde "hizmete mahsustur" gibi ifadeler yer alabilir, ancak bunlar kurum inisiyatifiyle konur — yasal bir zorunluluk değildir.
PEKİ kimin döneminde kaldırıldı?
Abdülkadir Aksu'nun İçişleri Bakanı olduğu dönemde (2002–2007) özellikle de 2003 yılı civarında yayımlanan genelgeler kapsamında uygulamadan kaldırıldı.
Bugün devlet araçlarında bu tür bir yazı bulunmaz. PEKİ neden bulunmaz vallahi ben bilmem MERKEZ bilir.